Τι είναι το Οξειδωτικό Στρες και πως αντιμετωπίζεται

Η περίσσεια των ελευθέρων ριζών, οι οποίες δημιουργούνται συνέχεια μέσα στο σώμα μας, ως παράπλευρα προϊόντα του μεταβολισμού, και η έλλειψη αντιοξειδωτικών συστατικών του οργανισμού, που δεν μπορούν να δεσμεύσουν τις πλεονάζουσες ελεύθερες ρίζες, ορίζεται ως οξειδωτικό στρες. Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που παράγονται στα κύτταρα προκαλούν τη γήρανση του οργανισμού, του δέρματος και όλων των ζωτικών οργάνων, φλεγμονή σε κυτταρικό επίπεδο με απώτερες σημαντικές βλάβες στον οργανισμό όπως αυτοάνοσα και καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, νόσος Altzheimer, καρκινογένεση κλπ. Το οξειδωτικό στρες σχετίζεται με την ύπαρξη άγχους στην καθημερινότητα μας, με την μη σωστή διατροφή, την έλλειψη άσκησης, την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οξειδωτικό stress και παχυσαρκία

Το ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένο οξειδωτικό στρες είναι δεδομένο. Βλέπουμε όμως οξειδωτικό στρες και σε αρκετούς λεπτόσωμους. Απλώς κάποιος που είναι παχύσαρκος έχει αυξημένη πιθανότητα να έχει αυξημένο οξειδωτικό στρες. Το αυξημένο οξειδωτικό στρες προκαλεί την έναρξη της αθηρωμάτωσης ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ. Γι αυτό είναι αναγκαία  η μέτρηση του σε υγιείς, σε παιδιά με αυξημένη χοληστερόλη, σε αθλητές, αλλά κυρίως σε στεφανιαίους, υπερτασικούς, διαβητικούς ασθενείς, καρδιοπαθείς με δυσλιπιδαιμία, καθώς και της αντιοξειδωτικής άμυνας του οργανισμού. Σε περίπτωση που διαγνωστούν υψηλές τιμές οξειδωτικού στρες και χαμηλοί άμυνα του ανοσοποιητικού, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου, προτείνεται διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά τρόφιμα με στόχο τόσο την πρόληψη των παθήσεων όσο και τη θεραπεία τους, ώστε να σχεδιαστεί μια εξατομικευμένη αντιοξειδωτική διατροφή, σε συνδυασμό με τη χορήγηση αντιοξειδωτικών σκευασμάτων που είναι βασισμένα στις ανάγκες του ασθενή ( βιταμίνες Α, C,E κλπ). Η προτεινόμενη αντιοξειδωτική διατροφή, είναι ουσιαστικά μια μεσογειακή διατροφή,  εμπλουτισμένη με αντιοξειδωτικά τρόφιμα. Εφόσον απευθύνεται σε παχύσαρκους είναι και ισοθερμιδική.

Αντιοξειδωτικά "Μηχανισμός άμυνας του οργανισμού"

Σε περίπτωση που το οξειδωτικό στρες είναι αυξημένο και κατά συνέπεια είναι αυξημένη και η ποσότητα των ελεύθερων ριζών, ενεργοποιούνται οι φυσιολογικοί μηχανισμοί άμυνας του οργανισμού. Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που δρουν με τέτοιο τρόπο ώστε να δεσμεύουν και να εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, μετατρέποντας τες σε μη τοξικές, άρα και ακίνδυνες για τον οργανισμό. Τέτοιες ουσίες είναι οι βιταμίνες A, C και Ε, τα φαλαινοειδή, οι ανθοκυανίνες,  το Σελήνιο, το Συνένζυμο Q10,  το β-καροτένιο, ο ψευδάργυρος, τα διάφορα είδη λιποπενίων που περιέχονται στην ώριμη ντομάτα, καθώς και άλλες ουσίες που περιέχονται στο κόκκινο σταφύλι, στα σταυρανθή, στο σκόρδο, στο χαμομήλι και σε άλλα τρόφιμα.

Πηγές αντιοξειδωτικών

Υπάρχουν  πολλά τρόφιμα που περιέχουν αντιοξειδωτικής ουσίες τα κυριότερα εκ των οποίων:
Βιταμίνη Α: Αυγά, βούτυρο, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, συκώτι, ιχθυέλαια
Βιταμίνη C: Φρούτα κυρίως εσπεριδοειδή, φραγκοστάφυλα, φράουλες, ακτινίδια, κεράσια, μούρα, πεπόνι, ντομάτα, λάχανο, πράσινη πιπεριά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά ( μαρούλι, σπανάκι), σταυρανθή ( μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια  Βρυξελλών)
Β-καροτένιο: Φρούτα κυρίως εσπεριδοειδή, λαχανικά πράσινου, κίτρινου και πορτοκαλί χρώματος, ντομάτες και επίσης σε λιγότερες ποσότητες βερίκοκα, γλυκοπατάτες, καρπούζι, κολοκύθα.
Βιταμίνη Ε: Φυτικά έλαια (ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, βαμβακέλαιο) και κυρίως ελαιόλαδο, δημητριακά ανεπεξέργαστα, σόγια, αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια, λαχανικά σκούρα πράσινα, λαχανικά φυλλώδη, φύτρα σιταριού, αυγά.                                                                          
Σελήνιο: Αυγά, καστανό ρύζι, ηλιόσπορος, φασόλια, μανιτάρια, βρώμη, φακές, ψάρια (τόνος, σαρδέλες, στρείδια, σολομός, γαρίδα), αμύγδαλα, καρύδια, φουντούκια, κοτόπουλο, γαλοπούλα, άπαχο χοιρινό.        
Φλαβονοειδή: Αρακάς, βατόμουρα, εσπεριδοειδή, κόκκινο κρασί, κούμ κουάτ, κρεμμύδια, μέλι, μπρόκολο, μήλα, πικρή σοκολάτα, σόγια, σταφύλια, πράσινο τσάι, μαύρο τσάι.                             
Ψευδάργυρος: Δημητριακά, συκώτι, όσπρια, θαλασσινά, αυγά, μαγιά μπύρας, σπάροι σιταριού.            
Ανθοκυανίνες: Γογγύλια, κάρδαμο, κεράσια, κουνουπίδι, κραμβολάχανο, λάχανο κατσαρό, μούρα, μπρόκολο, μύρτιλλα, σπαράγγια, σταφύλια, φράουλες.        
Ελλαγικό οξύ: Βατόμουρα, κεράσια, σταφύλια, φράουλες.                                                                                      
Λυκοπένιο: Ντομάτες φρέσκιες ή λιαστές, πιπεριές, γκρέιπφρουτ, καρπούζι.
Φαινόλες: Ελιές, ελαιόλαδο, κακάο, κρασί, λιναρόσπορος, σκόρδο, μπρόκολο, πικρή σοκολάτα, πράσινο τσάι.
Συνένζυμο Q10: Σαρδέλες, σκουμπρί, σόγια.   

Αντιοξειδωτική δίαιτα

Οι επιστήμονες του USDA των ΗΠΑ κατέταξαν πρόσφατα τα τρόφιμα σε μια κλίμακα ανάλογα με την αντιοξειδωτική τους ικανότητα, την κλίμακα ORAC (oxygen reagent absorbance capacity) δηλαδή την ικανότητα των τροφίμων να δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου. Οι ειδικοί προτείνουν μια αντιοξειδωτική δίαιτα σε περίπτωση που διαγνωστεί υψηλό οξειδωτικό στρες. Η δίαιτα αυτή πρέπει να περιέχει 7000 και πάνω μονάδες ORAC. Η αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες με μια αντιοξειδωτική δίαιτα θεωρείται απαραίτητη και πρέπει να γίνεται παράλληλα με την θεραπεία των νοσημάτων που συνυπάρχουν π.χ. παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα.

Παρακάτω ακολουθεί ένας πίνακας ενδεικτικός των τιμών ORAC των λαχανικών και φρούτων που αναλύθηκαν από το U.S.D.A.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ORAC/100gr

 Για περισσότερες πληροφορίες ή ραντεβού επικοινωνήστε τηλεφωνικά στο 2310  443672 ή ηλεκτρονικά στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.